Vakken
Engels
Frans
Duits
Spaans
Nederlands
Grieks
Portugees
Italiaans
Latijn
Japans
Biologie
Aardrijkskunde
Natuur- en scheikunde
Wiskunde, rekenen
Economie
Geschiedenis
Eigen methodes
Alle vakken
Home
›
Alle vakken
›
Eigen methodes
›
Rechtsfilosofie
› 20 Werkcollege 3
Helaas is de overhoormodule niet beschikbaar. Wel kun je deze lijst overhoren via StudyGo. Klik op 'Overhoren'
Rechtsfilosofie
20 Werkcollege 3
Jaar 1 (universiteit)
Link voor email / website
Link naar overhoring, zonder bewerk/reactiemogelijkheid (ELO)
Open met deze code de oefening in miniTeach
Twitter
Facebook
Google+
LinkedIn
Van wanneer tot wanneer leefde Thomas Hobbes? = Van 1588 tot 1697. De Spaanse vloot zou komen en hij en zijn moeder zouden vervloekt zijn door angst of zoiets. Er was veel oorlog in die tijd. De heerser die tijd in Engels was Clomwel. Een tirannie bewind. Vergelijk de tekst van Hobbes met de tekst van Plato. = Dit is een monoloog en bij Plato een dialoog. De tekst van Hobbes is meer feitelijk, concreter. De vorige keer was het meer een verhaaltje. Waaruit blijken de lichamelijke en geestelijke eigenschappen van mensen gelijk te zijn? En waarom is die gelijkheid een belangrijk element voor Hobbes’ beschrijving van de natuurtoestand? = Dit begint met de aankondiging van de natuurtoestand en die begint hij direct te behandelen. Het is een helder gestructureerd betoog. Wat valt nog meer op? Moeilijker taalgebruik. Hoofdstuk 13 gaat over de ware aard van de mens en de natuurtoestand. Hij begint met zeggen dat alle mensen gelijk zijn. We hebben gelijkheid op grond van fysieke en geestelijke kwaliteiten. Iedereen vindt van zichzelf dat hij/zij heel wijs is. Iedereen is zelf tevreden met wat hij/zij heeft. Iedereen denkt net iets meer van die kwaliteiten te hebben en paradoxaal genoeg bewijst dat juist de gelijkheid der mensen. Mensen zien hun eigen kwaliteiten van dichtbij en die van anderen zie je op afstand. Hobbes begint dus met een schets van die gelijkheid tussen de mensen. Waarom doet hij dat? Omdat hij het later gaat hebben over de natuurlijke strijd. Kenmerk natuurtoestand: er heerst gelijkheid. Uit gelijkheid volgt wantrouwen en uit wantrouwen volgt oorlog. Mensen zijn bang dat anderen hen gaan overtreffen. Wat willen mensen? Lijfsbehoud. Dat is het fundamentele beginsel. Genoegens willen mensen ook: levensbehoeften, zoals eten, dak boven je hoofd, vrienden, veiligheid (valt ook heel erg onder lijfsbehoud). Genoegens kunnen vaak betrekking hebben op goederen. Mensen willen graag eigendom hebben. Waarom is er überhaupt eigendom in de samenleving. Er is gelijkheid, wantrouwen, schaarste, lijfbehoud. Wat betekent ‘schaarste’ als onderdeel van de natuurtoestand? = Schaarste: een synoniem voor schaarste: gebrek of tekort. Waaraan is er een gebrek of te kort? Er is schaarste van die goederen. We begeren dezelfde goederen. We nemen een appel of banaan en die wordt maar door één iemand opgegeten. Welk streven of welk doel heeft de mens in de natuurtoestand? Waarom kan dit doel in de natuurtoestand niet bereikt worden? Kan er volgens Hobbes in de natuurtoestand sprake zijn van een vorm van samenleven? = Welk doel streeft men na in de natuurtoestand? Lijfbehoud. Is er maatschappelijk leven mogelijk? Nee 2e alinea blz. 98. Welke drie oorzaken zijn er die de strijd tussen mensen te laten losbarsten? = Concurrentie, wantrouwen, trots. Hoe krijgt dit gestalte? Winst te behalen, veilig te leven en reputatie hoog houden. Wat mag de mens in de natuurtoestand doen om zijn doel te bereiken? Stelt Hobbes een grens? = Wat mag de mens doen in de natuurtoestand? Je mag zo ver gaan als dat nodig is voor je lijfsbehoud. Bovenin blz. 97. ‘Dit is niet meer dan zijn eigen lijfsbehoud vereist, en wordt algemeen toelaatbaar geacht. En omdat er mensen zijn die behagen scheppen in de aanblik van hun eigen macht als veroveraar, zodat zij daarmee verder gaan dan voor hun veiligheid nodig is, moeten anderen, die anders binnen bescheiden grenzen tevreden waren geweest, hun macht eveneens door agressie vergroten. Als zij zich alleen bleven verdedigen zouden zij niet lang kunnen overleven. Daarom moet deze uitbreiding van iemands macht over anderen, als onmisbaar voor zijn lijfsbehoud, worden toegelaten.’ De lijfsbehoud is de grens. Dat criterium kun je ruim opvatten. Welke schets geeft Hobbes van de menselijke natuur en welke verklaring geeft deze schets voor de noodzaak om een staat op te richten? Wat vind je van deze schets? = Algemene schets van de mens: oorlog, wantrouwen, angst, trots, geweld, vijandigheid. Hoe beschrijft Hobbes de ‘oorlog van allen tegen allen’? Betekent dit echt wapengekletter? = Een oorlog van allen tegen allen. Waarmee vergelijkt Hobbes de oorlog. Hij vergelijkt het met het weer. We spreken niet van slecht weer als er één bui valt. We spreken van oorlog wanneer als er een permanente dreiging valt en als dat niet zo is spreken we van vrede. Noemt Hobbes concrete voorbeelden van het bestaan van de natuurtoestand? Wat zegt dit over de status van zijn theorie van het sociaal contract? = De wilden in Amerika. Blz. 99 bovenaan. ‘Want de wilden in alle dei streken van Amerika kennen geen enkele vorm van maatschappelijke ordening, behalve in kleine gezinnen die door hun natuurlijke lusten tot saamhorigheid worden gebracht, en zij leven ook vandaag nog op de beestachtige manier die ik beschreef.’ ‘Maar zelfs al zou er nooit een tijd zijn geweest waarin alle mensen afzonderlijk op voet van oorlog met elkaar stond in, dan nog leven koningen en personen bekleed met soeverein gezag door hun onafhankelijkheid in een voortdurende toestand van wantrouwen, en staan zij toegerust en standvaardig tegenover elkaar als gladiatoren, met hun wapens in de aanslag en hun ogen strak op elkaar gericht; ik bedoel, met vesting- werken, garnizoenen en kanonnen op de grenzen van hun rijken, en een onophoudelijk verkeer van spionnen bij hun buren. Dit is een houding van oorlog. Maar omdat zij daarmee de werkzaamheid van hun onderdanen bevorderen, komt er niet de ellende uit voort waarmee de vrijheid van ieder mens afzonderlijk gepaard gaat.’ Hobbes verwijst naar de VS die dan nog gewoon als Amerika bestaan als de koloniën. Welke oplossing biedt Hobbes voor het probleem van de natuurtoestand? = Een staat met stevig gezag. Centraal gezag, een overheid. Welk woord gebruikt Hobbes zelf in hoofdstuk 13? Gemeenschappelijke macht. (Bovenaan blz. 99). Common power. Gemeenschappelijke macht. Een tamelijk abstracte aanduiding van waar we naar op zoek zijn. Kan een mens onrechtvaardig handelen in de natuurtoestand? = 3e alinea blz. 99: ‘Uit deze oorlog van allen tegen allen volgt ook dat niets onrechtvaardig in een dergelijke kan zijn. De begrippen goed en kwaad, recht en onrecht, zijn hier niet op oorlog is niets hun plaats. Waar geen gemeenschappelijke macht is, bestaat geen wet, en waar geen wet bestaat, bestaat geen onrecht.’ Dus nee. De wet van het lijfsbehoud. Hoe mogen mensen die invullen?. Ze mogen het naar eigen inzicht invullen. Wat is het verschil tussen het natuurrecht en een natuurwet? = Natuurrecht: is een vrijheid die iedereen heeft om zijn macht zoals hij dat zelf wil te gebruiken. De vrijheid dat te doen wat voor je lijfbehoud nodig is. Vrijheid in het algemeen: dat er geen belemmeringen zijn. De afwezigheid van uitwendige belemmeringen. Dit is negatieve vrijheid. We hebben natuurrecht, vrijheid. Maar we hebben ook natuurwet: een voorschrift of algemene regel. Waar lijkt dit op? Een soort verbod op zelfdoding. Lex naturalis: voorschrift of algemene regel. Het is een verplichting. Natuurrecht is een vrijheid, natuurrecht is een verplichting. Waarom kan de tweede natuurwet uit de eerste natuurwet worden afgeleid? = Wat is de eerste fundamentele natuurwet volgens Hobbes? Naar vrede streven, want dat is het beste voor je lijfbehoud. De natuurtoestand, die oorlog van allen tegen allen is heel slecht voor lijfbehoud. Waarom kan uit de eerste natuurwet de tweede worden afgeleid? Bovenin bladzijde 101. Je moet anderen de vrijheden gunnen die je zelf ook krijgt en het recht op alle dingen neerleggen. Waarom volgt dit uit dat je naar vrede moet zoeken. Als je naar vrede wil zoeken, moet je ook bereid zijn om anderen het te gunnen. Als iedereen overal recht op heeft, wil iedereen altijd alles hebben en moet je altijd bang zijn dat mensen jouw dingen pakken. Als je dat recht niet laat varen dat iedereen recht op alles heeft, komt er steeds conflict op alles. Zoals een pen en dan ook nog leven en dood. Er is dan geen vrede mogelijk. De eerste natuurwet is een vroom streven en de tweede natuurwet is wat daar voor nodig is. Waarom gaat Hobbes zo uitgebreid in op de idee van ‘overeenkomsten’? = Omdat hij een verband wil leggen met een sociaal contract. Hij zegt het overigens niet precies dat hij het over het sociale contract gaat hebben, maar dat heeft hij eigenlijk wel in het begin van hoofdstuk 14 gedaan. Is er een verschil tussen overeenkomst en contract? Een overeenkomst lijkt meer op de overeenkomsten van privaatrecht. Sociaal contract is de gehele overeenkomst waardoor de samenleving mogelijk wordt. Hij behandelt de overeenkomsten pas nadat hij het sociaal contract op een presenteerblaadje heeft gegeven. Dat doet hij in de eerste drie pagina’s van hoofdstuk 14 als oplossing om de natuurtoestand te verlaten. Het hoofdpunt is het sociaal contract en daarna krijg je allemaal subvragen. Met wie wordt het sociaal contract gesloten? = De mensen sluiten een sociaal contract met de gemeenschap/ gemeenschappelijke macht. Er wordt niemand genoemd. Maar net wie op dat moment die macht is, bijv. de regering of de soeverein. Denk eerder aan een bureaucratisch monster dan een zeemonster. Welk recht behouden burgers bij de overgang van de natuurtoestand naar de staat? = Waarom doen mensen dat? Al te goed is buurmans gek. Betekenis: Wie zijn recht overdraagt doet dat om een ander te verwerven. Je laat je vrijheid of rechten even varen en je krijgt er veiligheid voor terug. Je doet dat om iets goeds te krijgen. Wat wordt niet overgedragen en wat wel? Wat niet overgedragen? Het recht van zelfverdediging, het recht op zelfbehoud. Het recht op zelfbehoud wordt niet overgedragen. De eerste alinea zegt het eigenlijk ook al: natuurrecht is de vrijheid die iedereen heeft om zijn eigen macht te gebruiken voor behoud van eigen natuur. Wat wordt wel overgedragen: het recht op alle dingen, je mag wel verdedigen maar niet aanvallen. Je mag dus alleen verdedigen als je recht op zelfbehoud in het geding is. Je hebt het recht om aan te vallen in sommige situaties overgedragen. Het oordeel wanneer er ingegrepen moet worden en waar de grenzen liggen, dat wordt overgedragen. Het oordeel wanneer er ingegrepen moet worden ligt in principe bij de staat. Waarom in principe? Omdat dit niet is bij zelfverdediging. Zodra het evident is dat je in gevraag dreigt te komen, mag je jezelf verdedigen. Dit vind je in de wet bij Noodweer. Hoe kun je dit het beste formuleren? Het recht op zelfbehoud behoud je het recht om te oordelen is van de staat. Waar lag het oordeelsvermogen in de prestatelijke toestand? Bij iedereen, naar eigen inzicht. Totale vrijheid maar heel weinig veiligheid. Oordeelsvermogen bij de staat tot het moment dat ik echt aangevallen wordt. Waarom is een overeenkomst om jezelf niet te verdedigen, nietig? = Blz. 107 onderaan. Niemand kan zijn recht afstaan of overdragen om zichzelf tegen de dood, gevangenneming of verwonding te beschermen. Zou Hobbes een recht op revolutie erkennen? = Hij zou er niet achter staan, want daarmee ga je terug naar de natuurtoestand. De macht moet dan kapot gemaakt worden. Bij Hobbes vindt je er niet echt iets over wanneer de staat buiten zijn grenzen treedt en je aanvalt. Hobbes zal toch huiverig blijven om de macht kapot te maken, want de natuurtoestand dreigt dan en dat is erger. Wanneer de soeverein iets overtreedt dan is hij alsnog huiverig. Voor recht op revolutie is nodig dat de soeverein buiten zijn grenzen gaat. Het wordt niet concreet gemaakt wie de macht heeft, dus het is lastig om het recht op revolutie te erkennen als de macht abstract is. Een tweede reden om het recht op revolutie niet te erkennen is dat Hobbes het niet heeft over een soeverein en normaal heb je voor het recht op revolutie nodig dat de soeverein zijn/haar grenzen te buiten gaat. Wat gebeurt in de tekst van Hobbes voor iets kapitaals in de politieke filosofie? = Het sociaal contract bestaat er in dat mensen (het zijn nog geen burgers) een contract of overeenkomst sluiten, zodat ze een deel van hun vrijheid inleveren: het recht op alle dingen en daar krijgen ze veiligheid en zekerheid voor terug. Dat is in een notendop het sociaal contract. Dat wordt gesloten tussen mensen en de gemeenschappelijke macht. Waarom gaat Hobbes zo uitgebreid in over het idee van overeenkomsten?
Ingezonden op 03-06-2018 - 1177x bekeken.
Nog niet genoeg stemmen voor waardering: geef je mening!
voting system
1
2
3
4
5
Maak gratis account aan
Toon volledig menu
Door deze site te gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies voor analytische doeleinden, gepersonaliseerde inhoud en advertenties.
Meer informatie.
Overhoor en verbeter je talenkennis op woordjesleren.nl. De grootste verzameling van Franse, Engelse, Duitse en anderstalige oefeningen. Naast talen zijn ook andere vakken beschikbaar, zoals biologie, geschiedenis en aardrijkskunde!