Helaas is de overhoormodule niet beschikbaar. Wel kun je deze lijst overhoren via StudyGo. Klik op 'Overhoren'

Wereldwijs

2 Samenvatting Aardrijkskunde, natuur en techniek

Jaar 3 (vwo)

1 De grote rijkdommen van Afrika

- Afrika en natuurwetenschap centraal
De aarde is opgebouwd uit een samenhangend geheel van aantal sferen:
- abiotisch ( kosmos of exosfeer)
- biotisch ( planten dieren of biosfeer
Natuurwetenschappen = de wetenschappen die met natuurwetten de relaties tussen biotische en abiotische 
sferen proberen te verklaren.
(met behulp van ) Sferenpiramide :
1kosmos
2 klimaat
3 gesteente en relief
4 (grond) water
5 grondsoort en bodem
6 planten 
7 dieren
abiotische factoren zijn in de piramide het meest dominant (hoe hoger in de piramide hoe groter de invloed is op andere sferen
dus hoe dominater de sfeer is
- Een schat aan natuurlijke rijkdommen
Afrika - gunstige klimaten
 - vruchtbare bodems
 - kostbare delfstoffen
 - diamand productie op nummer 1
 - grootste olieproducten na het midden oosten
Een groot deel van afrika bestaat uit het afrikaanse schild: een zeer oude door erosie afgesleten hoogvlakte.
Door erosie zijn op grote dieipte bij hoge tempraturen ersten en mineralen ontstaan aan en aan de oppervlakte komen te liggen
Andere delen geologisch jonger bestonden vroeger aan zee (vorming aardolie en aardgas)
- Een rijk potentieel aan mensen
Afrika - na azie volrijkste wereldeel
bevolking twee groepen 1 Arabische bevolking (noorden sahara)
 2 Zwarte bevoling (zuiden sahara)
 - bevolking erg jong
niet goed voor afrika door - Erfenis verleden, etnische tegenstellingen, burgeroorlogen, onbekwaam bestuur, corruptie en eenzijdige economie
2 Binnendringen in aarde en Kosmos
- De levensloop van een ster
Sterrenstelsel = verzameling van sterren die bij elkaar blijven door hun onderlinge zwaartekracht
1 big bang ( kernreactie waterstof omgezet in helium
2 Jonge ster (energie kwam vrij en straalde aan de randen uit)
3 rode reus ( waterstof raakt op in de keren er komen kernreactie en de ster zwelt op)
4 (einde levensomloop) 1 witte dwerg (dooft uit)
 2 zwart gat (supernova explosie enorme aantrekkingskracht)
circumpolaire sterrenbeelden = sterrenbeelden in de buurt van de poolster
- Sterrenkunde en techniek
In het heelal kijken met
1 verrekijker/ telescoop = lens buigt het licht af waardoor een voorwerp wordt vergroot
2 Spiegeltelescoop = licht verzameld via een holle spiegel
3 schotelattene van een radiotelescoop = vangt radiostraling op van de sterren en die worden vertaald 
in licht waardoor je een beeldkrijgt van de ster
4 spectraalanalyse = laten ze licht door een prisma vallen om zo achter de eigenschappen van een ster te komen
- Het nog onontdekte binnneste van de aarde
reden : kosten veel te hoog om door de aarde heen te boren
oplossingen:
1 kijken bij opgelegen openingen zoals vulkaanuitbarsting
2 seismisch onderzoek = onderzoek met de geluidstrillingen van ontploffingen die worden weerkaats en opgevangen
en opgetekend in een seisogram
geofysica = wetenschap die zich bezighoudt met de natuurkundige processen van de aarde
opbouw aarde : 1 binnenkern (vast
 2 buitenkern (vloeibaar
 3 mantel ( vast
 4 oceanische korst (vast
 5 continentale korst (vast
rotatie= planeten draaien om hun as
revolutie = planeten draaien om een ster (ontstaan dag en nacht en jaargetijden)
3 De woelige atmosfeer
- Neerslag en wind
Wet van buys bullaton = De wind waait van een hoog drukgebied (maximum) naar een laagdrukgebied 
en maakt daarbij op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links
Afwijking komt doordat de rotatiesnelheid van de aarde in de richting van de evenaar toeneemt
Verband windrichting een neerslag = aanlandige winden zijn neerslagrijk dat komt omdat ze boven de zee veel waterdamp
hebben opgenomen waardoor ze een grote absolute vochtigheid hebben
Verband Luchdruk en neerslaf = in lagedrukgebieden valt veel neerslag omdat dopstijgende lucht afkoeld daardoor wordt
de maximale vochtigeheid lager
relative vochtigheid = de verhouding tussen mv en av
evenaar = equatoriale stijgingregens ( regens die ontstaan door opstijging verwarme lucht rondom de evenaar)
poolfront = frontale regens ( regens die onstaan doordat bij een drepessie warme lucht moet opstijgen tegen koude lucht
- Depressies
depressie = lagedrukgebied bij poolfront onstaat vaak boven oceaan
gebeurt wanneer warme lucht terrein wint en een puntige bres slaat in de koude wind. 
de wind wordt daarbij gedwongen op te stijgen
2 gevolgen :
1 bij de top van de drepessie onstaat een lagedrukgebied dat te herkenne n is aan de kringvormige isobaren
2 door opstijgende lucht onstaat er veel bevolking en neerslag
isobaren = lijnen met dezelfde gemiddelde luchtdruk
- Het klimaat systeem van koppen
2 soorten verdamping :
1 evaportatie (rechtstreeks
2 transpiratie ( via planten
samen evapotranspiratie 
droogtegrensformule = formule om te bereken of een klimaat tot de B klimaten hoort
formule = wanneer de evaportranspiratie groter is dan de neerslag = B-klimaat
A-klimaten (tropische klimaten)
B- klimaten (droge klimaten)
c- klimaten (gematigde klimaten)
D-klimaten (continentale klimaten)
E-klimaten (polaire klimaten)
f(feucht ) = neerslag alle jaargetijden
s (sommertocken ) = neerslag geconentreerd in winterhalfjaar
w ( wintertrocken)= neerslag geconentreerd in zomerhalfjaar
Soorten klimaten
A
Aw = savanneklimaat
Af = tropischeregenklimaat
B
Bw = woestijnklimaat
Bs = steppeklimaat
C
Cf = zeeklimaat
Cs = middelands zeeklimaat
Cw = chinaklimaat
D
Df = landklimaat
Dw = landklimaat
E
Et = toendraklimaat
Ef = sneeuwklimaat
4 Harde gesteenten en ongenaakbaar relief
- Fasen van gebergtevorming
Drie fasen gebergtevorming/ orogenese
1 caladonische orogonese =(450 miljoenjaar geleden) bijna niks meer over bestaan uit oeroude massieve gesteente (oude schilden)
differentiele erosie = verschil in erosie (snelheid) als gevolg van vershil in hardheid van gesteente
2 Hercynische orogenese = (350 miljoen jaar geleden) behoorlijk door erosie en verwering aangetast maar toch zijn er van afgeronde middelgebergte van over 
3 Alpiene orogenese = (100 miljoen jaar geleden begonnen) jongste nog steeds niet afgelopen. DE alpiene vormen hoge spitse bergketens met scherpe kammen
en diepe v-vormige dalen 
ook de jongste zullen op een gegeven moment afgebroken worden een daardoor zullen weer nieuwe grondstoffen leveren voor nieuw gebergtevorming =
relief is in kringloop
- De kringloop van gesteente
Petrologie = gesteente leer onderdeel van geologie o
levensloop gesteente
1 afkoeling magma gaat stollen tot vanst gesteente (stollingesteente)
2 Graniet
3 wordt afgevoerd zand
4 door het afvoeren onstaan zandsteen
5 kwartsiet
sedimentaire gesteente = door cementering verharding aan elkaar gekitte sediment
metamorfe gesteente = gesteenten die zijn vervormd onder invloed van hoge druk en tempratuur
kalksteen - marmer
zandsteen - kwartsiet
gebeurt vooral bij subductie ( oceanische plaat schuift onder een continentale plaat naar het binneste van de aarde verdwijnt en smelt)
- Kristallen en Mineralen
mineralen = 1 voedinstoffen 2 fysisch- chemisch homogene stoffen
ieder mineraal heeft eigen hardheid, kleur, soortelijke massa en chemische samenstellingen
als vloeibaar magma gaat stollen kunnen de daarin aanwezige kristallen voor hen typsiche kristalvorm aannemen
ieder mineraal heeft ook eigen kristalvorm:
meestal klein
onder special onmstandigheden erg groot
kwarts = kleurloos (bergkristal
verontreiningin zorgt voor verschillende kleuren

Ingezonden op 17-03-2014 - 5816x bekeken.
Nog niet genoeg stemmen voor waardering: geef je mening!

voting system
1
2
3
4
5

Sorry als je het niet helemaal snapt stel je vraag en ik zal het proberen uit te leggen, maar de samenvatting op deze manier geschreven is voor mij heel duidelijk.

Deze overhoring is meer dan zeven jaar geleden ingestuurd. Dit was de begintijd van woordjesleren.nl!!
Waarschijnlijk werk je met een recentere uitgave en wijkt jouw boek af van de inzending hierboven.

Vakken

Wereldwijs

2 Samenvatting Aardrijkskunde, natuur en techniek