Helaas is de overhoormodule niet beschikbaar. Wel kun je deze lijst overhoren via StudyGo. Klik op 'Overhoren'

Nederlands woordenschat 5e klas periode 1

4 TOETSWEEK 4 BEGRIPPEN

optimisme = alles is op te lossen met verstand
empirisme = kennis komt voort uit ervaring
patriotten = stimuleren democratisering, halt toeroepen aan absolutisme (Willem V)
prinsgezinden = ambtsgezag en heerszucht van regenten aan banden leggen, huis van oranje aan macht
deïsme = wereld is wel geschapen door een god/goden, maar daarna hebben ze er geen hand meer aan
liberalisme = overheid bemoeit zich niet met economie
rococo = zwierig, gracieus, speels, lieflijk, erotisch, pastel
neoclassicisme = streven naar zuivere en strenge vormen, terug naar voorbeeld klassieke oudheid
encyclopedie = men probeerde alle kennis samen te vatten en lezer juiste info te geven, de rationale weg te geven. twijfel over wonderen en rooms-katholieke kerk
tijdschriften = didactisch-moralisch. artikelen over wetenschap, beeldende kunst, literatuur, opveodkunde, momgangsvormen etc.
imaginair reisverhaal = didactische reis door verschillende landen, culturen en gewoonten. de maatschappij te verbeteren en onderrichten
utopie = reiziger komt terecht in ideale wereld
robinsonade = persoon wordt afgezonderd van de wereld en moet zichzelf zien te redden --› de mens kan overleven door rede
roman = personen centraal. gebeurtenissen zijn een middel om personages te beschrijven. realistischer dan episch didactische genres, kan werkelijk gebeuren + tijdschets
Justus van effen = oprichter hollandse spectator, schreef er zelf in, propageerde gelijkheid, nl als moedertaal, bestreed hollandse chauvinisme en calvinistische verzet tegen toneel
j.a. schasz = schrijver reize door het apenland. pseudoniem voor Gerrit Paape. een satire op blindelings volgen vd massa en leiders. ik persoon vlucht omdat hij verdacht wordt van moord, komt het land van apen, die mensen willen zijn. no. 1 apen anders gedragen - mensen. no 2 staart afhaken.
van alphen = opvoedkundige gedichtjes, kinderen prijzen leergierigheid, gehoorzaamheid, naastenliefde en vaderlandse liefde.
betje wolff en aagje deken = schrijvers briefroman, eerste nl roman: historie van mejuffrouw sara burgerhart
watteau = rococo
david = neoclassicisme
adam smith = liberalisme
montesquieu = trias politica
lyrisch = teksten die een persoonlijke gevoel uitdrukken
marx = communisme
bohemiense kunstenaars = persoonlijke opvatting, originaliteit, gevoelig
weltschmerz = romantische melancholie (droefgeestigheid), wereldpijn. smart om het leven zoals het is.
sehnsucht = verlangen naar het onbereikbare geluk (romantisch)
escapisme = het willen ontsnappen van hedendaagse, daardoor bloei griezelverhalen, romans in het verleden, exotische streken of toekomst, bovennatuurlijke zaken
gothic novel = vermenging van horror en romantiek, deels in het verleden. romantische griezelroman
historisch roman = schrijvers gaan zich verdiepen in middeleeuwen, maar blijft romantisch
jules verne = schrijver voyages extraordinaires.
detective roman = in gothic novels worden boven-natuurlijke gebeurtenissen ontmaskerd als bedrog
sprookjes = krijgen een revival in romantiek
francois haversmidt = piet paaltjens is een pseudoniem van
francois haversmidt = woonde in leiden en publiceerde snikken en grimlachjes. in de figuur paaltjens hekelde hij de overdrven dweperij, gevoeligheid van de zware romantiek. viel de dichters als zijn persoonlijkheid aan. hij was zwaar depressief na de dood van zijn vrouw; gedichten krijgen een dubbele betekenis
Multatuli = eduard dekker is een pseudoniem van
Multatuli = schrijver max havelaar. was assistent-resident in lebak (indonesie) ontdekt dat de regent corrupt is, wil er iets tegen doen: weigert gegevens te geven: verplaatsing als straf, komt in nederland, max havelaar als uitleg
max havelaar = raamvertlling door 3 personages. droogstoppel, stern en max havelaar (sjaalman). sjaalman bied droogstoppel een manuscript aan om miss uit te geven. droogstoppel ziet er wel wat goeds in voor zijn boek --› huurt stern om het voor hem te schrijven, maar schrijft niet over koffie maar max havelaar. droogstoppel ontevreden --› schrijft zelf voor het solide aard.
violet-le-duc = architect neogotiek: Het is een reactie op de strakke, koele vormen van het classicisme met zijn uitgesproken rationele karakter. De neogotiek ontstond uit de romantische belangstelling voor de middeleeuwen
impressionisme =later veranderd realisme daar in
klassieke roman = intrige (plot) heeft duidelijk begin, verloop en afsluiting. alle onderdelen hangen met elkaar samen
tsjechov = als in het begin van het verhaal een geweer is, dam moet het later ook afgaan
natuurgerouwe uitbeelden en/of sociaal-psychologische analyse van mens en maatschappij = onderwerpen realistische romans
naturalisme = realistische roman gaat over in ...: onderwerpen ondergeschikt aan politieke en sociale stelling van auteur
nicolaas beets = hildebrandt pseudoniem voor
nicolaas beets = schreef camera obscura: satirisch beeld van nl burgerij in korte verhalen: hij maakte portretjes van leden van deze stand: onbetrouwbare vleier van hoogen, stijve pieter stastok, vrolijke dolf, vlerkerige nurks, zelfingenomen hildebrand
guido gazelle = preister van rk kerk, pro vlaams, tegen verfransing. vlaams eigen cultuur en literatuur ontwikkelen. kleengedichtjes geschreven toen hij leraar was, maar ontslagen omdat hij in abnormale dinge lesgaf. later in zn leven nog meer dichtbundels toen hij werd geprezen
index = van 1559 tot 1966 een door de paus vastgestelde lijst van boeken die katholieken niet mochten lezen omdat ze door de rooms-katholieke Kerk verwerpelijk werden geacht
classicisme = terugkeer in beeldhoudkunst naar de klassieken
natuurwetenschappen = fysische kennis, geografie
estheticisme = kunst ervoor diende om in alle opzichten de schoonheid te bevorderen, en niet een nuttig of opvoedkundig doel moest dienen of voeren naar een betere wereld
manierisme = gekunsteld. langgerekte lichamen, raar perspectief
barok = kunststijl die wil imponeren met dramatische effecten, met rijke, overdadige versieringen
purisme = streven naar behouden van oorspronkelijke vorm van iets
neologismen = het vormen van niet bestaande woorden
estheticisme = taal een genot om aan te horen, woordspelingen, metrum etc.
epigram en puntdicht = gedicht 1/4 regels met een geestige inhoud en verassend slot, gebaseerd op woordspeling. huygens belangrijkst!
aforisme/sreuk = korte krachtige zin met levensles, nu korte geestige uitspraak. Multatuli belangrijkste
essay = prozatekst met persoonlijke mening
sonnet = 2 kwatrijnen 2 terzetten. overgang is volta
gerbrand bredero = trotse amsterdammer, gedichten verzameld in boertig, humor amoureus en aandachtig groot liedboek - grens van middeleeuwen en renaissance. ook toneelstukken schrijver.
p.c. hooft = deed een tour door italie en frankrijk. interesse in kunst, maar werd drost (bestuur.) eerste periode lyriek, vooral liefdespoëzie. na hertrouwen wordt muiderslot centrum voor kunstenaars & geleerden. hooft begint aan nederlandse historien. heel moeilijk + neologismen
constantijn huygens = bijna homo-universalis: wetenschapper, taalkenner, musicus, schrijver, diplomaat. dichtbundel; korenbloemen en veel epigrammen. veel woordspeling en moielijke versvormen. vrouw: sterre
joost van den vondel = hekeldichten (satires) tegen strenge protestanten (prins maurits). kklaagzangen voor sterfgevallen binnen familie en tragedies met invloeden van oudheid.
poete maudit = benaming voor een miskende of maatschappelijk onaangepaste dichter. De dichter wordt gezien als een verschoppeling die niet thuishoort in de maatschappij
johan van Oldenbarnevelt, johan de witt, prins maurits =bestuurders renaissance
copernicus, galilei, da vinci, colombus = wetenschappers renaissance

Ingezonden op 26-06-2016 - 1790x bekeken.
Laatst bijgewerkt: 27-06-2016.
Nog niet genoeg stemmen voor waardering: geef je mening!

voting system
1
2
3
4
5

Vakken

Nederlands woordenschat 5e klas periode 1

4 TOETSWEEK 4 BEGRIPPEN