Vakken
Engels
Frans
Duits
Spaans
Nederlands
Grieks
Portugees
Italiaans
Latijn
Japans
Biologie
Aardrijkskunde
Natuur- en scheikunde
Wiskunde, rekenen
Economie
Geschiedenis
Eigen methodes
Alle vakken
Home
›
Alle vakken
›
Eigen methodes
›
Antropologie
› 0 College 9
Helaas is de overhoormodule niet beschikbaar. Wel kun je deze lijst overhoren via StudyGo. Klik op 'Overhoren'
Antropologie
0 College 9
Jaar 1 (universiteit)
Link voor email / website
Link naar overhoring, zonder bewerk/reactiemogelijkheid (ELO)
Open met deze code de oefening in miniTeach
Twitter
Facebook
Google+
LinkedIn
Wanneer leefde Arnold Gehlen? = Van 1904 tot 1976. Wie zijn de grondleggers van de wijsgerige antropologie? = Gehlen, Scheler en Plessner. Welke nieuwe elementen vormt Gehlen in de traditie van de Duitse wijsgerige antropologie? = Zijn biologische uitgangspunt en zijn verdediging van wetenschappelijke werkwijze. Welke drie uitgangspunten heeft Gehlen gemeenschappelijk met de traditie van de Duitse Wijsgerige antropologie? = 1. De mens neemt een bijzondere positie of uitzonderingspositie (sonderstelling, sonderproblem) in onder de levende wezens. 2. En dat die uitzonderingspositie bestaat uit het open of onvoltooide karakter van de mens. Net als Nietzsche beschouwd Gehlen de mens als een bijzonder instinctarm dier: een Mängelwesen, een biologisch deficiënt wezen. 3. In zijn uitwerking van het tweede punt heeft Gehlen echter meer gemeenschappelijk met Heidegger dan met Nietzsche. De positieve keerzijde van instinctarmoede is bij Gehlen namelijk Weltoffenheit. Net als Heidegger is Gehlen op zoek naar grondstructuren van de mens, maar bij Gehlen zijn ze niet ontologisch. Waarop moet wijsgerige antropologie volgens Gehlen gebaseerd zijn? = Op de resultaten van de empirische wetenschappen die geïntegreerd worden op basis van filosofische gezichtspunten. Welke wetenschappen acht Gehlen relevant voor de antropologie? = Onder andere biologie, ethologie, fysiologie, archeologie, paleontologie, psychologie, sociologie en taalwetenschap. (Gehlen) De integrerende filosofische gezichtspunten zijn categorieën of grondbegrippen die constitutief zijn voor de menselijke natuur. Wat wil dat zeggen? = Dat wil zeggen, het zijn begrippen zonder welke de menselijke natuur niet adequaat bepaald en onderzocht kan worden. Het onderzoek naar en het omschrijven van die grondbegrippen is het specifiek filosofische werk, waartoe de afzonderlijke wetenschappen niet in staat zijn. (Gehlen) De integrerende filosofische gezichtspunten zijn categorieën of grondbegrippen die constitutief zijn voor de menselijke natuur, dat wil zeggen, het zijn begrippen zonder welke de menselijke natuur niet adequaat bepaald en onderzocht kan worden. Het onderzoek naar en het omschrijven van die grondbegrippen is het specifiek filosofische werk waartoe de afzonderlijke wetenschappen niet in staat zijn. Wat vindt Gehlen hiervan? = Wijsgerige antropologie op deze manier opgevat is volgens Gehlen metafysisch noch naturalistisch. Bij het onderzoek naar de grondbegrippen gaat Gehlen uit van twee fundamentele vooronderstellingen. Welke twee? = Ten eerste, de mens is geen dualistische optelsom van lichaam en geest, maar integendeel, een geheel. Ten tweede, een antropologie die de mens als één geheel (Ganzheit) benadert en die gebaseerd is op wetenschappelijke (empirische) kennis, moet uitgaan van een antropo-biologische vraagstelling. Dit is de vraag naar de voorwaarden voor het (over)leven van de mens in de natuur: hoe kan een zo weerloos, behoeftig wezen als de mens zich in leven houden? Naar aanleiding van zijn antropo-biologische vraagstelling komt Gehlen tot een karakterisering van de mens die in het verlengde ligt van Nietzsches ‘Nicht festgestellte Tier’. Namelijk? = De mens als Mängelwesen, dat wil zeggen, als biologisch deficiënt wezen. De biologische deficiëntie van de mens is gelegen in zijn instinct-onbepaaldheid en ongespecialiseerdheid. Wat is het Mängelwesen van Gehlen? = De mens als biologisch deficiënt wezen. De biologische deficiëntie van de mens is gelegen in zijn instinct-onbepaaldheid en ongespecialiseerdheid. Waarom draait het Mängelwesen van Gehlen de traditie van de Duitse antropologie om? = Normaal gesproken wordt het dier aan de maat of norm van de mens gemeten en deficiënt bevonden, maar Gehlen doet het andersom. Hij meet de mens aan (de capaciteiten van) het dier en zegt dat de mens deficiënt is. Waarom vindt Gehlen dat de mens deficiënt is tegenover het dier? = De mens mist de instinct efficiëntie en de gespecialiseerdheid die dieren in hun specifieke habitat kenmerkt. De keerzijde van de biologische deficiëntie van de mens is dat de mens geen ‘instinctautomaat’ is maar, integendeel, een wezen dat zijn leven leidt, dat wil zeggen, zijn bestaat duidt en handelt. Wat bedoelt Gehlen met Weltoffenheit (wereldopenheid)? = Wereldopenheid verwijst naar het feit dat de mens niet gebonden is aan een specifieke habitat en specifieke gedragspatronen, maar zich integendeel in een wereld bevindt en open staat voor de wereld. Wereldopenheid betekent dat de mens, in vergelijking met dieren, een breder, variabeler en flexibeler handelingspotentieel heeft. In vergelijking met het gedrag van dieren dat altijd begrensd en ‘voorgeprogrammeerd’ is door hun organische en fysiologische specialisatie en hun instincten, is het handelingspotentieel van mensen open en flexibel. Dee openheid is een wereldopenheid omdat het handelingspotentieel van de mens hem in staat stelt de natuur te bewerken tot een wereld. ‘Wereld’ verwijst bij Gehlen naar cultuur in heel brede zin, dat wil zeggen het geheel van de door de mens omgewerkte en in dienst genomen natuur. Mensen overleven niet in de natuur maar in de door hun zelf bewerkte en geconstrueerde ‘tweede natuur’, de wereld of cultuur in de brede zin van het woord. ‘Wereld’ verwijst bij Gehlen naar cultuur in heel brede zin, dat wil zeggen het geheel van de door de mens omgewerkte en in dienst genomen natuur. Mensen overleven niet in de natuur maar in de door hun zelf bewerkte en geconstrueerde ‘tweede natuur’, de wereld of cultuur in de brede zin van het woord. Hoe doet de mens dat? = Gehlen beantwoord deze vraag aan de hand van de twee grondbegrippen van zijn wijsgerige antropologie, namelijk handeling en Entlastung. Waarom vindt Gehlen dat de wereldopenheid niet iets positiefs is? = Het plaatst mensen in een zeer belastende situatie. De belasting komt zowel van binnen als ban buten. Van binnenuit hebben mensen te kampen met een ongebonden Antriebsleben (driftleven). Bij dieren functioneren instincten (seks en agressie) volgens een vast patroon en met een vast doel, namelijk reproductie (seks) en overleving (agressie). Naar aanleiding van specifieke stimuli wordt energie omgezet in een daarbij passend gedragsrepertoire. De ontwikkeling van de menselijke soort is volgens Gehlen gepaard gegaan met een breuk in de instincten- en de daarbij horende energiehuishouding. Mensen hebben weliswaar net als dieren instincten – Gehlen spreekt overigens, in navolging van Freud liever van driften - maar het menselijk driftsysteem heeft zich losgemaakt en verzelfstandigd ten opzichte van het biologische overlevingsprogramma dat de instincten bij dieren overwegend zijn. Dit betekent dat de mens het energiepotentieel van de driften zelf moet reguleren en voor handelingen moet inzetten. Deze taak van zelf-regulatie is een zware, vaak té zware belasting voor het individu en daarom ook een gevaar. Niet gereguleerde, ontremde seksuele en agressieve driften resulteren in verschijnselen die alleen bij de menselijke soort op grote schaal voorkomen, namelijk het uitmoorden van soortgenoten (genocide), seksueel en zinloos geweld (d.w.z. geweld zonder biologische overlevingsfunctie). De belasting van buitenaf komt voort uit de ongespecialiseerdheid van de mens. Omdat zintuiglijke informatie niet gefilterd wordt door gespecialiseerde organen en fysiologie, en beslissingen niet geregeld worden door instinctprogramma’s, heeft de mens te maken met een informatieverwerkingsprobleem (te veel indrukken ineen) en beslissingsdruk (wat te doen in een gegeven situatie?). Dieren hebben zit probleem niet omdat instinctprogramma’s gecombineerd met specifieke, op hun habitat toegesneden zintuiglijke en lichamelijke specialisatie informatie filtert en reactiemogelijkheden als het ware voorprogrammeert. (Gehlen) Wat is Antriebsleben? = Driftleven Wat bedoelt Gehlen met zinloos geweld? = Geweld zonder biologische overlevingsfunctie. (Gehlen) De belasting van wereldopenheid komt van binnenuit en van buiten uit. Welke belasting komt er van binnenuit? = Van binnenuit hebben mensen te kampen met een ongebonden Antriebsleben (driftleven). Bij dieren functioneren instincten (seks en agressie) volgens een vast patroon en met een vast doel, namelijk reproductie (seks) en overleving (agressie). Naar aanleiding van specifieke stimuli wordt energie omgezet in een daarbij passend gedragsrepertoire. De ontwikkeling van de menselijke soort is volgens Gehlen gepaard gegaan met een breuk in de instincten- en de daarbij horende energiehuishouding. Mensen hebben weliswaar net als dieren instincten – Gehlen spreekt overigens, in navolging van Freud liever van driften - maar het menselijk driftsysteem heeft zich losgemaakt en verzelfstandigd ten opzichte van het biologische overlevingsprogramma dat de instincten bij dieren overwegend zijn. Dit betekent dat de mens het energiepotentieel van de driften zelf moet reguleren en voor handelingen moet inzetten. Deze taak van zelf-regulatie is een zware, vaak té zware belasting voor het individu en daarom ook een gevaar. Niet gereguleerde, ontremde seksuele en agressieve driften resulteren in verschijnselen die alleen bij de menselijke soort op grote schaal voorkomen, namelijk het uitmoorden van soortgenoten (genocide), seksueel en zinloos geweld (d.w.z. geweld zonder biologische overlevingsfunctie). (Gehlen) De belasting van wereldopenheid komt van binnenuit en van buiten uit. Welke belasting komt er van buiten uit? = De belasting van buitenaf komt voort uit de ongespecialiseerdheid van de mens. Omdat zintuiglijke informatie niet gefilterd wordt door gespecialiseerde organen en fysiologie, en beslissingen niet geregeld worden door instinctprogramma’s, heeft de mens te maken met een informatieverwerkingsprobleem (te veel indrukken ineen) en beslissingsdruk (wat te doen in een gegeven situatie?). Dieren hebben zit probleem niet omdat instinctprogramma’s gecombineerd met specifieke, op hun habitat toegesneden zintuiglijke en lichamelijke specialisatie informatie filtert en reactiemogelijkheden als het ware voorprogrammeert. (Gehlen) Om te kunnen overleven moet de mens deze van binnen en buiten komende belasting verlichten (Entlastungsgesetz). Hoe doet dat de mens dat? = Door te handelen. De mens is primair een handelend wezen. Welk uitgangspunt stelt Gehlen in staat om het lichaam-geest dualisme achter zich te laten? = Dat de mens een primair handelend wezen is. Handelen is immers altijd belichaamd en impliceert ook altijd activiteit van de geest of het bewustzijn. Handelen is dus per definitie integratie van lichaam en geest. Handelen is een zeer breed begrip bij Gehlen. Het omvat handelen in de engere (gewone) zin van het woord, maar ook waarnemen, voelen, denken, spreken enzovoorts. Door wie is Gehlen wat zijn handelingsbegrip betreft beïnvloedt en waaraan is dat te zien? = Door het Amerikaans pragmatisme (Dewey, Peirce). Net als de Amerikaanse pragmatisten beschouwt Gehlen het experimenterend handelen (trial and error) als het meest fundamentele kenmerk van de mens waarvan kennis, bewustzijn, wereldoriëntatie e.d. afhankelijk zijn. Wereld of cultuur is het resultaat van menselijk handelen. Wat is bij Gehlen het verband tussen handelingen en instituties? = Instituties (bijv. onderwijs, kerk, recht, gezin.) bestaan uit handelingen en anderzijds vormen ze het kader en doel van individuele handelingen. Mensen worden geboren in een wereld met instituties die hun handelen reguleren. Tegelijkertijd houden de handelingen van individuen de instituties in stand. Waarom vormen instituties volgens Gehlen een onmisbaar substituut voor de instinctprogramma’s die de mens mist? = Omdat ze het handelingspotentieel van individuen reguleren en stabiliseren. (Gehlen) Waarnaar verwijst Entlastungsgesetz? = Naar de ‘overlevingswet’ die voor de mens geldt, namelijk dat de belasting die gepaard gaat met de biologische deficiëntie verlicht moet worden door te handelen. Wat is volgens Gehlen het verschil tussen lagere en hogere functies? = Lagere functies: zoals waarneming en motoriek. Deze functies kunnen geautomatiseerd worden. Hogere functies zijn wereldscheppende functies of handelingen. Het wereldscheppende handelen bestaat hoofdzakelijk uit het creëren en onderhouden van instituties die de informatie- en beslissingsdruk reguleren. Hoe wordt de belasting volgens Gehlen verlicht? = In grote lijnen wordt de belasting verlicht door lagere functies zoveel mogelijk te ‘automatiseren’ zodat energie en aandacht vrijkomt voor de hogere, wereld-scheppende functies of handelingen. Het gaat hier om een cultivatieproces waarbij driftenergie ingezet (‘gesublimeerd’) wordt voor hogere doelen. (Gehlen) Wat bakenen praktische regelsystemen als recht en moraal af? = Handelingsruimten en –mogelijkheden en beperken daarmee de beslissingsdruk. (Gehlen) Wat is zeer effectief in het reguleren van informatiedruk? = Taal. In de taal ligt namelijk een impliciete categorisering verankerd die als het ware een cognitief raster over de werkelijkheid heen legt waardoor de werkelijkheid, in plaats van een veld van wisselende en ontelbare zintuiglijke indrukken, tot een overzichtelijk en cognitief grijpbare omgeving wordt. (Gehlen) Wat is constitutief voor de mens? = Wat de mens tot mens maakt. (Gehlen) Waaraan kun je de ongespecialiseerdheid van de mens merken? = We hebben niet een heel sterk zintuig en we hebben geen habitat. (Gehlen) Op welke belasting Focust Gehlen zich? =Op de belasting van binnenuit.
Ingezonden op 11-01-2017 - 682x bekeken.
Nog niet genoeg stemmen voor waardering: geef je mening!
voting system
1
2
3
4
5
Maak gratis account aan
Toon volledig menu
Door deze site te gebruiken, ga je akkoord met het gebruik van cookies voor analytische doeleinden, gepersonaliseerde inhoud en advertenties.
Meer informatie.
Overhoor en verbeter je talenkennis op woordjesleren.nl. De grootste verzameling van Franse, Engelse, Duitse en anderstalige oefeningen. Naast talen zijn ook andere vakken beschikbaar, zoals biologie, geschiedenis en aardrijkskunde!